Hiện tại diện tích lúa Hè Thu đã thu hoạch khoảng 29.000 ha, chiếm tỷ lệ 70,3% diện tích xuống giống, ước đạt NSBQ 5,67 tấn/ha. Diện tích còn lại đang giai đoạn trổ chín và đang thu hoạch. Đổ ngã do mưa lớn với diện tích 123 ha trên trà lúa chín, tỷ lệ thiệt hại nhẹ 5-10% phân bố rải rác các xã huyện Vũng Liêm, Tam Bình. Song song đó, lúa Thu Đông đã xuống giống hơn 17.000 ha đang giai đoạn mạ và đẻ nhánh. Sinh vật gây hại trong tuần 15/7-22/7/2022 nhiễm ở mức nhẹ cụ thể như sau:

* Sâu bệnh trên lúa Hè Thu 2022: Diện tích nhiễm trong tuần 2.337 ha, gây hại trên trà lúa từ đòng trổ đến chắc xanh, giảm 270 ha so với tuần trước. Tình hình sinh vật hại diễn biến như sau:

- Đạo ôn: diện tích nhiễm 511 ha, giảm 271 ha so với tuần trước. Trong đó:

+ Đạo ôn lá (cháy lá): diện tích nhiễm 193  ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm chủ yếu trên trà lúa đòng trổ. Phân bố rải rác các xã huyện Vũng Liêm, Tam Bình, Long Hồ.

+ Đạo ôn cổ bông (thối cổ gié): diện tích nhiễm 318 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, nơi, gây nhiễm trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ; Vũng Liêm; Mang Thít.

- Lem lép hạt: diện tích nhiễm là 918 ha, tăng 121 ha so với tuần trước, với tỷ lệ nhiễm phổ biến 5-10%, gây hại trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ; Mang Thít; Vũng Liêm; Bình Minh.

- Chuột: Diện tích nhiễm 330 ha, tăng 97 ha so với tuần trước, với tỷ lệ thiệt hại phổ biến 5-10 %, gây hại trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã tại các huyện Vũng Liêm.

Ngoài ra, các đối tượng khác như: bệnh cháy bìa lá, đốm vằn, vàng lá chín sớm,…chỉ xuất hiện và gây hại nhẹ.

* Sâu bệnh trên lúa Thu Đông 2022: Diện tích nhiễm trong tuần 663 ha, tăng 49 ha so với tuần trước. Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- Rầy nâu: Diện tích nhiễm 20 ha, tăng 3 ha so với tuần trước gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh. Với mật số dao động 300-500 con/m². Phân bố rải rác các xã huyện Trà Ôn.

- Sâu cuốn lá nhỏ: Diện tích nhiễm 35 ha, tăng 7 ha so với tuần trước trên trà lúa đẻ nhánh. Với mật số phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã huyện Tam Bình; Trà Ôn; Bình Tân.

- Bệnh đạo ôn lá (cháy lá): Diện tích nhiễm 219 ha, tăng 25 ha so với tuần trước, gây hại trên trà lúa đẻ nhánh, với tỷ lệ nhiễm 5-10%. Phân bố tại các huyện Long Hồ; Trà Ôn; Tam Bình; Vũng Liêm.

- Cháy bìa lá (bạc lá): diện tích nhiễm là 70 ha,  giảm 143 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 6-12%, gây nhiễm trên trà lúa làm đòng. Phân bố rải rác các xã tại huyện Vũng Liêm (xã Trung Thành Tây, Trung Chánh, Quới An).

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (22/7-29/7/2022)

Đối với lúa vụ Hè Thu

Bệnh đạo ôn cổ bông- lem lép hạt: Diện tích và mức nhiễm nhẹ có thể tăng do điều kiện thời tiết mưa nhiều và giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm như: ML202, IR 50404, OM 5451, Đài thơm 8,… có thể nhiễm trung bình. Đối với bệnh đạo ôn cổ bông (thối cổ gié) và lem lép hạt cần phun ngừa bệnh 02 thời điểm: lúc lúa trổ lẹt xẹt (khoảng 5%) và phun lại lúc lúa trổ đều. 

Đối với lúa vụ Thu Đông

- Bệnh đạo ôn lá: có khả năng tăng diện tích và tỷ lệ nhiễm trong thời gian tới do điều kiện thời tiết nắng mưa xen kẽ và giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm có thể nhiễm với tỷ lệ trung bình đến nặng.

- Bệnh cháy bìa lá, thối gốc thân do vi khuẩn: do ảnh hưởng thời tiết mưa kéo dài bệnh sẽ tiếp tục phát triển, nhiễm nhẹ trên trà lúa đẻ nhánh, đặc biệt là những ruộng bón thừa đạm, không chủ động rút được nước.

- Sâu cuốn lá: Có khả năng xuất hiện rải rác và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh- đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.

Ngoài ra, ngoài đồng cũng cần chú ý các đối tượng khác như: OBV, bù lạch (bọ trĩ), sâu đục thân, chuột, bệnh đốm vằn, vàng lá do vi khuẩn,…sẽ có khả năng xuất hiện và gây hại trên diện rộng khi gặp điều kiện thích hợp.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa.

- Những diện tích lúa Hè Thu đã thu hoạch xong cần vệ sinh đồng ruộng, xử lý nấm Trichoderma giúp rơm rạ mau phân hủy nhằm hạn chế ngộ độc hữu cơ; vụ Thu Đông, ngoài các diện tích lúa đã xuống giống, các diện tích còn lại cần theo dõi diễn biến rầy di trú để có kế hoạch xuống giống theo nguyên tắc tập trung “né rầy” hiệu quả theo lịch khuyến cáo của địa phương. Áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ nhằm quản lý tốt các đối tượng gây hại như: ốc bươu vàng, bù lạch, chuột, cỏ dại, …

- Điều kiện thời tiết mưa lớn, ẩm độ cao kết hợp giai đoạn lúa thích hợp cho sâu bệnh phát sinh và gây hại mạnh. Vì vậy, bà con nông dân cần thăm đồng thường xuyên kiểm tra kỹ đồng ruộng để có biện pháp quản lý hiệu quả, đặc biệt đối với bệnh hại như đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, lem lép hạt, đốm vằn,…khi thấy có dấu hiệu chớm bệnh bà con ngưng bón phân đạm, xử lý thuốc đặc trị kịp thời, không pha chung với phân bón lá. Tiếp tục theo dõi, chăm sóc và quản lý tốt những diện tích đã nhiễm bệnh.

- Để phòng trị bệnh thối gốc thân, cháy bìa lá do vi khuẩn đạt hiệu quả cao cần áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác sau: vệ sinh đồng ruộng kỹ, hạn chế canh tác giống nhiễm. Cần tháo cạn nước trên ruộng để loại bỏ nguồn vi khuẩn và hạn chế lây lan, rãi vôi bột 20-25kg/1.000m²). Sử dụng thuốc trừ vi khuẩn. Ngưng ngay việc bón phân đạm, tăng cường bón phân có chứa chất Silic, Canxi, tuyệt đối không kết hợp phun phân bón lá có chứa đạm kết hợp với thuốc trừ bệnh. Cần luân phiên các loại thuốc để đạt hiêu quả cao hơn.

- Đang mùa mưa bão, bà con nông dân trồng rau màu, cây ăn trái cần chú ý chuẩn bị cống rãnh thoát nước (hoặc có máy bơm) để kịp thời tháo nước khi gặp mưa to, tránh gây ngập úng cục bộ ảnh hưởng đến năng suất.

Lê Thị Chính

                                                                                                 Chi cục Trồng trọt & BVTV