Sự tàn khốc của chiến tranh, nỗi kinh hoàng của người dân địa phương và của những người có thân nhân tham chiến, những hậu quả nặng nề của thời hậu chiến, những quyết định mang tính định mệnh của giới lãnh đạo quân sự,… tất cả đều được phản ánh và minh họa rõ ràng trong các cuộc giao tranh. Dù không phải là một bản tóm lược toàn diện về chiến tranh trên toàn cầu hay một cẩm nang binh pháp, cuốn sách “Những trận chiến nổi tiếng thế giới trong thế kỷ XX”, do Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân phát hành năm 2023, thể hiện đầy đủ về bối cảnh thế giới rộng lớn nơi mỗi trận chiến ác liệt đã diễn ra.

Quyển sách tái hiện 26 trận chiến đã diễn ra trong thế kỷ XX. Nội dung sách không đi sâu vào khía cạnh chính trị của các trận chiến. Do không phải là chuyên gia quân sự, tác giả cũng không mô tả chi tiết diễn biến, nhất là đối với những trận chiến kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, trên một không gian hàng trăm nghìn thậm chí hàng triệu cây số vuông, với sự tham gia của hàng triệu binh sĩ của các bên tham chiến. Như một số trận chiến quy mô nhất, ác liệt nhất, có tác động chiến lược đến cục diện chiến trường:

Trận Verdun - Somme

Trận đánh Somme là một trong những cuộc chiến đẫm máu nhất trong lịch sử, là một trong những trận đánh lớn nhất và kéo dài thời gian dài nhất (10 tháng) của Chiến tranh thế giới thứ nhất. Lần đầu tiên trong lịch sử chiến tranh (15.9.1916) xe tăng được sử dụng trong trận này.

Trận phòng thủ Moscow

Trong trận đánh phòng thủ này, hơn ba mươi sáu nghìn công dân Xô viết đã được tặng thưởng huân, huy chương các loại. Năm 1944, Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô quyết định ra huy chương “Vì trận phòng thủ Moscow” dành cho những người có công trong trận đánh này, và năm 1965, Moscow được phong tặng danh hiệu Thành phố Anh hùng. Việc phòng thủ Moscow đánh dấu sự thành công của quân dân Liên Xô trong cuộc kháng chiến chống lại các lực lượng “phe Trục” (gồm Đức - Ý - Nhật). Đây cũng là thất bại của quân Đức ở cấp chiến thuật và chiến dịch.

Trận Stalingrad

Trận Stalingrad là một trong những trận đánh nổi tiếng nhất trong Thế chiến thứ hai. Đây là cuộc giao tranh đẫm máu giữa Đức Quốc xã và Hồng quân Liên Xô, với mục tiêu kiểm soát thành phố Stalingrad (nay là Volgograd) ở miền Nam nước Nga. Cuộc chiến này kết thúc với thất bại của Đức Quốc xã và có vai trò quyết định trong kết cục của Thế chiến thứ hai

Chiến dịch Bagration

Đây là một trong các trận quyết chiến khủng khiếp nhất trong lịch sử. Đồng thời, chiến dịch này cũng được xem là chiến thắng vĩ đại nhất của Hồng quân Liên Xô trong cả cuộc chiến tranh. Thành công của chiến dịch Bagration tạo tiền đề cho thành công của Chiến dịch Lvov - Sandomir sau đó đã đẩy quân đội Đức Quốc xã ra khỏi lãnh thổ Liên Xô, giúp Hồng quân có bàn đạp ở bờ Tây sông Wisla, tạo tiền đề cho Chiến dịch Wisla - Oder ở giai đoạn kế tiếp, rồi Chiến dịch  Berlin, kết thúc thắng lợi “Cuộc Chiến tranh vệ quốc vĩ đại” của quân đội và nhân dân Liên Xô.

Chiến dịch Berlin

Chiến dịch Berlin là bằng chứng sáng ngời về trình độ nghệ thuật quân sự tuyệt vời của các tướng lĩnh Liên xô được đút kết và phát triển, sáng tạo trong những năm Chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Nét nổi bậc là dùng pháo bắn chuẩn bị và chuyển sang tiến công trên chính diện rộng vào ban đêm và có đèn pha chiếu sáng, thực hiện đột phá đồng thời với vượt sông; tập đoàn quân xe tăng được sử dụng đột phá đã phát huy hiệu quả tích cực, bảo đảm nhịp độ tiến công cao cho toàn chiến dịch. Đồng thời, trận chiến Berlin là trận đánh cuối cùng và mang tính quyết định trong Thế chiến thứ hai tại châu Âu, đánh dấu sự kết thúc của Đệ tam đế chế.

Khép lại quyển sách, điều đọng lại trong mỗi chúng ta không phải là những âm vang ly kỳ, hấp dẫn của chiến tranh trong những năm tháng đã qua, mà trỗi lên những phút giây tưởng niệm về sự hy sinh của những người đã ngã xuống trên các chiến trường đẫm máu.

Sách hiện có tại Thư viện tỉnh Vĩnh Long. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

                                                                   Ký hiệu: 9095.82/ NH556TR

Thùy Nhung